Modern Müzik Tarihinde Bir Dönüm Noktası: 1964 - 1966
Beat Müziği ve Amerikan müzik listelerinin İngiliz İstilası

İngiliz Beat tarzı müziğin 1964-1966 yılları arasındaki serüveni, sonraki yıllarda ortaya çıkıp ünlenecek pek çok rock ve pop grubunu etkiledi.

1970'li ve 1980'li yıllarda başarıya ulaşmış pek çok rock, hardrock ve pop grubunun kurucuları ve elemanları kendi çocukluk ve gençlik dönemlerinde dinleyip hayranı oldukları bu müzik tarzını kendi kariyerlerine esin kaynağı yaptılar.

MAKALENİN BAŞI İÇİN TIK'LAYINIZ

'Beat' adı nereden geliyor? 1950'lerin sonuna yaklaşılırken, Amerikan Rock'n Roll ve Blues müzisyenlerinin isyankar tonu ve imajı, İngiliz gençlerini de etkilemişti. Ancak İngiliz gruplarının bu tarzı 'taklit etme' girişimleri epey havada kalıyordu.

1962 yılına gelindiğinde Liverpool'daki bazı İngiliz müzik grupları, kendi akıllarınca bir sentez arayışına yöneldiler. O sıralarda ortaya çıkan bu yeni müzik anlayışına Beat Boom (Beat patlaması) deniyordu. Bu ismin kaynağı ise, o dönemde çok popüler olan Mersey Beat adlı Liverpool merkezli müzik dergisine dayanır.

Söz konusu dergi, kendi okurları arasında "Sizce günümüzün en popüler müzik grupları hangileridir?" konulu bir oylama yapmış ve oylama sonucunu 4 Ocak 1962'de şu şekilde ilan etmişti:

  1. The Beatles
  2. Gerry & The Pacemakers
  3. The Remo Four
  4. Rory Storm & The Hurricanes
  5. Johnny Sandon and The Searchers
  6. Kingsize Taylor & The Dominos
  7. The Big Three
  8. The Strangers
  9. Faron & The Flamingos
  10. The Four Jays.
  11. Ian and The Zodiacs
  12. The Undertakers
  13. Earl Preston & The TTs
  14. Mark Petersand The Cyclones
  15. Karl Terry and The Cruisers
  16. Derry and The Seniors
  17. Steve and The Syndicate
  18. Dee Fenton and The Silhouettes
  19. Billy Kramer and The Coasters
  20. Dale Roberts and The Jaywalkers
'Beat Patlaması' böylece başlamış oldu.
Söz konusu grupların isimlerinin ne kadar sade ve basit bir formata sahip olduğuna dikkat ediniz. Bazen grubun solistinin de adı verilerek, bir tür 'sıradışı' veya 'sempatik' gelecek çoğul isim seçiliyordu.

Çok sonraları bizde de ortaya çıkacak olan 'Moğollar', 'Apaşlar', 'Edip Akbayram ve Dostlar', 'Ersen ve Dadaşlar', Cem Karaca ve Dervişan' gibi isimler de bu isim formatının formatının bize uyarlanmasından başka bir şey değildi.

Bunlar içinde bir tek 'Barış Manço ve Kurtalan Ekspres' adının 'değişik durduğunu söyleyebiliriz. "Barış Manço ve Tren Vagonları" diye bir isim yerine "Kurtalan Ekspres" adını seçmişlerdi. Ama Türk rock / pop grupları Beat akımını en az 15 yıl geriden takip ediyorlardı.

Beat akımının temel özelliği, seri ve basit bir davul ritminin 'akılda kalıcı/çarpıcı' bir melodi oluşturacak şekilde, gitar ve/veya org ile harmanlanmasıdır. O devir müzik gruplarının İngiltere'de adeta bir "üniforma" giyer gibi ceket ve kravatla sahneye çıkarlardı. İsyankar şarkılar söylüyor olsalar bile saçlarını kesiminden sahnedeki duruşlarına kadar son derece "efendi" bir duruş sergilediklerini ayrıca vurgulamak gerek.

Liverpool niçin diğer İngiliz şehilerinden farklıydı?

Liverpool şehrinin müzik tarihinde özel bir önemi var. İngiltere'nin diğe büyük şehirleri Londra, Manchester ve Birmingham şehirlerinden farklı olarak, yerel dayanışma, endüstriyel gerileme ve işsizlik, toplumsal yoksunluk ve geniş sayıda İrlandalı nüfus, Beat müziğinin oluşumuna katkıda bulunan faktörler olarak sayılabilir.

Yani para kazanmak için müzik yapmaktan başka çare bulamamış işsiz bir gençlik kitlesi var. Diğer yandan, Liverpool'lu müzik grupları, Liverpool'un bir liman şehri olmasının avantajını yaşıyorlardı: Amerika'dan gelen gemiler caz, blues ve rock plaklarını öncelikle Liverpool'a bırakıyorlardı. Amerika'da yapılan müziği İngiltere'de en önce tanıyıp dinleyenler anlar, Liverpool'daki müzisyenlerdi. O tarihlerdeki ticari kısıtlamalar dikkate alındığında, yeni bir gitar veya Amerika'da yeni çıkan bir plağa ulaşmak, İngiltere'de bile oldukça zordu.

Son olarak belirtmek gerekir ki, Liverpool'daki müzik dinleyeci kitlesi esas olarak işçi sınıfından oluşuyordu ki, bu kitle Amerika'daki rock müzik dinleyicisi gençlik kitlesinden çok farklı bir kitleydi. Bu kitleye sadece 'eğlencelik' müzik sunmak yetmezdi. Yaptığınız müziğin 'anlamlı' ve 'sağlam' temellere dayanıyor olması şarttı.

2000'li yılların Türkiye'sinde fantazi / pop müzik yapan veya eski şarkıları 'asansör müziği' makamında seslendiren şarkıcılar, 1960'lı yıllarda Liverpool'da müzik yapmayı 'düşünemezlerdi' bile..

Hele "Almancı" tabir edilen, Almanya'da doğup büyümüş ve ne kendi kültürünü ne Alman kültürünü özümseyebilmiş bir takım humanoidlerin 21.Yüzyıl Türkiye'sinde revaç bulan 'parça'ları Liverpool'da bir sokakta duyulacak olsa, muhtemelen Liverpool'lular bu şekilsiz herifleri döve döve denize atarlardı.

MAKALENİN SONRAKİ BÖLÜMÜ: Amerika Beatles'ı Keşfediyor


Müzik ve Nostalji yazıları için TIK'layın

'Eskinin Adamıyla Nostaljinin Sesi' radyo programına SESLİ mesajla katılmak için TIK'layın!
"Eskinin Adamıyla Nostaljinin Sesi" radyo programına SESLİ mesajla katılmak için TIK'layın!


Müzik Zevkinizi Kendiniz mi Belirliyorsunuz?


Rock Müzik Dinleyicisinin "Kimse Bilmiyor" Sevinci


Sokak Çocuğu Ali ve 'Aşkımı Süpürmüşler' Şarkısı


Sosyal Medyada Paylaşılan Matematik Sorularının Arkasında Ne Yatıyor?